Thông tin này được lược dịch sang tiếng Việt từ nguồn là CANADIAN BREASTFEEDING FOUNDATION.
Lưu ý: Thông tin chỉ mang tính chất tham khảo, không khuyến cáo tự pha chế thuốc nếu bạn không có bằng dược sĩ hoặc chuyên môn về thuốc.
Kem thoa núm vú này được gọi là ‘đa dụng’ (all purpose) vì có chứa những thành phần để xử lý việc đau núm vú. Tuy nhiên, bạn cần xác định nguyên nhân đau để điều trị tận gốc rễ, cụ thể là khớp ngậm của con, hoặc vú bị nhiễm nấm.
APNO có gì?
1. Thuốc mỡ Mupirocin 2%
Mupirocin (tên thương mại là Bactroban) là một loại thuốc kháng sinh có tác dụng trị bất kỳ vi khuẩn nào, cụ thể là Vi khuẩn Tụ cầu (Staphylococcus aureus) kể cả MRSA (Tụ cầu vàng kháng methicillin). Tụ cầu vàng thường được tìm thấy ở núm vú bị nứt cổ gà (cho dù là do nguyên nhân gì).
Điều thú vị là Mupirocin rõ ràng có một số hiệu quả chống lại Candida albicans. Đôi khi kháng sinh cũng có vẻ hiệu quả khi điều trị viêm núm vú, nhưng kháng sinh sẽ có hiệu quả hơn khi kết hợp với những thành phần khác. Mặc dù Mupirocin được hấp thu khi được uống, nhưng nó cũng nhanh chóng được chuyển hóa trong cơ thể và phân hủy trước khi đo được nồng độ của nó trong máu. Do đó nếu bôi trên da thì nó sẽ bám vào da và lỡ em bé có nuốt phải thì cũng an toàn.
2. Thuốc mỡ Betamethasone 0.1%
Betamethasone là corticosteroid có tác dụng chống viêm. Phần lớn mẹ bị đau núm vú là do viêm. Núm vú và quầng thâm bị đỏ là dấu hiệu của viêm. Vì có tác dụng giảm viêm nên APNO cũng giúp giảm đau cho mẹ nữa. Phần lớn Betamethasone ở dạng thuốc mỡ nên được hấp thu qua da của mẹ, do đó nếu em bé có nuốt phải thì lượng rất ít.
3. Thuốc bột Miconazole có nồng độ cuối cùng là 2%
Miconazole là thành phần trị nấm, nó trị Candida albicans khá hiệu quả. Dược sĩ có thể thay đổi nồng độ của miconazole lên 3-4% hoặc thậm chí dưới 2%. Tuy nhiên, theo Bs Jack Newman thì 2% là nồng độ tốt nhất cho hầu hết các trường hợp. Thuốc bột Fluconazle 2% hoặc Clotrimazole 2% có thể dùng thay cho Miconzole nhưng Clotrimazole (Canesten) có thể gây kích ứng hơn so với các thuốc cùng họ.
Lưu ý, Miconazole dạng kem hoặc gel không thể dùng thay cho Miconazole dạng bột vì thuốc sau khi pha chế sẽ bị tách. Nếu không dễ tìm Miconazole hoặc Fluconazole hay Clotrimazole thì sẽ tốt hơn nếu chỉ sử dụng 2 thành phần trên cùng thay vì thêm một thành phần khác vào chẳng hạn như thuốc mỡ Nystatin.
Khi sử dụng thuốc bột thì nồng độ của 2 thành phần thuốc trên không bị giảm so với nếu như dùng một loại thuốc mỡ trị nấm khác (như Nystatin chẳng hạn). Hơn nữa, khi pha trộn 2 loại thành phần trên với nhau thì nồng độ của Betamethasone sẽ còn 0.05% (do kết hợp với Mupirocin) và nồng độ của Mupirocin sẽ giảm xuống còn 1%. Lưu ý, thuốc mỡ Nystatin sẽ kém hơn Miconazole và có vị tệ hơn nữa.
Toa thuốc như sau:
1. Thuốc mỡ Mupirocin 2%: 15 grams
2. Thuốc mỡ Betamethasone 0.1%: 15 grams
3. Thêm thuốc bột Miconazole nồng độ 2%
Tổng cộng được khoảng 30 grams thuốc.
Cách dùng: Bôi lượng vừa phải (sparingly – tức là vừa đủ bóng núm vú) sau mỗi cữ bú, không rửa hoặc lau thuốc đi kể cả khi em bé bú mẹ lại sớm hơn.
Dùng bao lâu?
Đương nhiên, đối với các loại thuốc thì càng dùng trong thời gian ngắn nhất càng tốt. Nếu mẹ có dấu hiệu đau trở lại sau khi ngưng thì việc dùng thuốc là cần thiết, có mẹ cần dùng 2-3 tuần. Tuy nhiên, việc dùng thuốc chỉ giải quyết phần ‘ngọn’. Do đó, giải pháp ‘gốc rễ’ vẫn là xem xét nguyên nhân gây ra viêm/đau vú và xử lý từ đó.
APNO có thực sự hiệu quả không?
Bài viết nhằm cung cấp thông tin tổng quát để bạn đọc tham khảo, không đưa ra lời khuyên y tế. Tuy nhiên, theo một thử nghiệm ngẫu nhiên được báo cáo trên PubMed thì so với mỡ cừu (lanolin), APNO không vượt trội hơn khi điều trị đau núm vú.
Tham khảo:
